اعتبارسنجی اقتصادی به منظور رتبه بندی و امتیازدهی اعتباری مشتریان بانکها انجام میشود تا آنها بتوانند برای اعطای وام و تسهیلات به مشتریان خود با دانستن نمره و رتبه اعتباری آنها تصمیم بهتری بگیرند. یک شرکت اعتبار سنجی باید بتواند از طریق جمع آوری دادهها و اطلاعات مالی مشتریان بانکها از طریق تکنیکها و روشهای مختلف نمره و رتبه اعتباری مشتریان را تخمین بزند. اما از منظر حقوقی بانکها تا چه حد و حدودی میتوانند اطلاعات مالی و اعتباری مشتریان خود را در اختیار آژانسها و شرکتهای اعتبار سنجی و رتبه بندی اعتباری قرار دهند و بانک مرکزی چگونه میتواند در جهت احقاق حقوق شهروندان بر فعالیت این آژانسها نظارت کند. یک شرکت اعتبارسنجی از طریق سامانه استعلام بانک مرکزی میتواند به اطلاعات و دادههای مشتریان بانکها دسترسی پیدا کند و زیر نظر بانک مرکزی فعالیت میکند. تمام این آژانسها و شرکتهای اعتبار سنجی دارای مجوز رسمی از بانک مرکزی هستند و موظف خواهند بود قوانین موجود در این زمینه را برای احقاق حقوق شهروندان رعایت کنند.(برای دریافت اعتبارسنجی خود یا مشتریانتان اقدام کنید)
اعتبارسنجی اقتصادی از منظر حقوق عمومی
بانکها با هدف مدیریت ریسک اعتباری و کاهش آن از خدمات یک شرکت اعتبارسنجی استفاده میکند. چرا که هرچه نمرات و رتبه اعتباری متقاضی دریافت وام و تسهیلات بالاتر باشد، اولویت بیشتری نسبت به دریافت تسهیلات نسبت به متقاضیان دریافت وام دارای رتبه اعتباری پایینتر دارد. یک آژانس و شرکت اعتبارسنجی از طریق سامانه استعلام بانک مرکزی میتواند به سوابق تعداد چک برگشتی، بازپرداخت وام و پرداخت اقساط به موقع مشتریان یک بانک خاص دسترسی پیدا کند و درجه ریسک اعتباری این بانک خاص نسبت به تمامی مشتریان متقاضی دریافت تسهیلات و وام را تخمین بزند. بانکها به افراد خوش حساب و دارای رتبه و امتیاز بالاتر وام با مبلغ بیشتر و در مدت زمان زودتر و با بهره کمتر ارائه میدهند. هر شرکت اعتبار سنجی مکانیزم خاص خود را برای تخمین نمره و رتبه اعتباری مشتریان دارد.
انواع شرکتهای اعتبارسنجی
شرکتها و آژانسهای اعتبارسنجی زیادی در دنیا فعالیت میکنند که هر کدام با مکانیزم و شیوه خاص خود نمره و رتبه اعتباری مشتریان خود را محاسبه میکنند. از جمله شرکتهای برتر و شناخته شده بین المللی در زمینه محاسبه امتیاز و رتبه اعتباری و اعتبار سنجی میتوان به Equifax و FICO اشاره کرد. هم نمره اعتباری Equifax و هم FICO Score برای پیش بینی ریسک اعتباری بانکها استفاده میشوند. امتیاز اعتباری Equifax یک مدل اختصاصی است که توسط Equifax ساخته شده است. FICO Score یک مدل اختصاصی است که توسط شرکت Fair Isaac (FICO) ایجاد شده است. امتیاز اعتباری Equifax از طیف عددی 280 تا 850 استفاده میکند، در حالی که نمرات بالاتر ریسک اعتباری کمتری را نشان میدهد. FICO Score از محدوده عددی 300 تا 850 استفاده میکند، در حالی که نمرات بالاتر نیز ریسک اعتباری کمتری را نشان میدهد. گرچه هر دو مدل نمره دهی و اعتبارسنجی انواع مشابهی از خطر را پیش بینی میکنند، مهم است که به یاد داشته باشید از آنجا که آنها بطور مستقل توسط شرکتهای جداگانه ایجاد شدهاند، از آنها انتظار نمی رود که نمرات یکسانی را ارائه دهند.
منبع: help.equifax