آیس/ اعتبارسنجی, گزارش اعتباری, رتبه اعتباری

در پنل اعتبارسنجی ویژه کسب و کارهای آِیس که متقاضی می تواند یک شخص حقیقی و یا حقوقی باشد و از طریق شرکت اعتبار سنجی آیس و با تمایل فرد حقیقی و یا شرکت حقوقی دیگر، نسبت به دریافت رتبه اعتباری دیگران اقدام نماید. در این سامانه اعتبار سنجی نیز تایید ارسال رتبه اعتباری هر فرد و یا شرکت از طریق ارسال کد مخصوص اخذ تائید به صاحب رتبه اعتباری انجام پذیرفته و بدون رضایت او این عملیات میسر نخواهد بود.

همچنین سامانه اعتبارسنجی آیس با ایجاد پنل ویژه کسب و کارو مشاغل، برای متقاضیان با میزان درخواست مکرر و ارائه شناسه و رمز اختصاصی، این امکان را برای آن ها ایجاد کرده که به صورت مستقیم رتبه اعتباری فرد و یا شرکت اعتبارسنجی شده را پس از دریافت تائیدیه فرد مورد نظر دریافت نمایند.

همچنین این سامانه اعتبارسنجی می‌تواند قابلیت پرداخت هزینه اعتبارسنجی به عهده متقاضی و یا به تفکیک را داشته باشد.

متقاضی می تواند به راحتی به منوی پنل ویژه کسب و کارهای آیس در بالای همین صفحه مراجعه نموده و با آپلود کردن مدارک لازم پنل ویژه کسب و کارهای سامانه اعتبارسنجی آیس را دریافت نماید.

متقاضی این پنل بیشتر سازمان ها و کسب و کارهایی هستند که با مشتریان اعتباری سروکاردارند .مثلا یک سایت اینترنتی که به کار فروش اقساطی مشغول هست نیاز به اعتبارسنجی مشتریان خود دارد و یا یک نمایندگی بیمه که برای فروش بیمه نامه های اقساطی نیاز به دریافت رتبه اعتباری مشتری دارد.و یا یک نمایشگاه اتومبیل که برای فروش خوردو ودریافت چک از مشتری نیازمند به اعتبارسنجی طرف مورد معامله می باشد و در کل هر کسب و کاری که بدنبال اعتبارسنجی مشتریان خود هست به نوعی برای دریافت گزارش اعتباری مشتری خود می تواند از این سامانه اعتبارسنجی استفاده نماید .

کلیه موسسات اعتباری و لیزینگ ها می توانند جهت اعتبارسنجی مشتریان اعتباری خود از این پنل اعتبارسنجی ویژه کسب و کارها استفاده نمایند.با دریافت گزارش اعتباری مشتری شما می توانید توان اعتباری و یا گزارش اطلاعات اعتباری مشتری خود را مشاهده نموده و تصمیم بگیرید که چه میزان به مشتری خود اعتباردهید.

می توان گفت گزارش اعتباری به نوعی همان استعلام بانکی آنلاین می باشد .البته شایان ذکراست که گزارش اعتباری با استعلام بانکی تفاوتهایی نیز دارد که به موارد زیر می توان اشاره نمود :
1. 1- در گزارش اعتباری ، گردش مالی شخص ذکر نشده است اما شما با استعلام بانکی می توانید از گردش مالی شخص تا حدودی آگاه شوید .
2. 2- دراستعلام بانکی فقط اطلاعات مالی شخص در آن بانک را می توان بررسی نمود اما در گزارش اعتباری که سامانه اعتبار سنجی آیس ارائه می دهد می توان به رفتار مالی شخص در 105 بانک و موسسه اعتباری و حتی لیزینگ ها دسترسی پیدا نمود.
3. 3- در استعلام بانکی شخص بدهی های مالیاتی وی ذکر نشده است ولی در گزارش اعتباری وی می توان از بدهی مالیاتی بالای صد میلیون تومان وی آگاه شد .
4. 4- در گزارش اعتباری شخص اطلاعات هویتی شخص شامل آدرس ، موبایل ، کد ملی و تلفنهای وی که در همه بانکها ثبت شده است امکان مشاهده هست ولی دراستعلام بانکی بندرت می توان به این اطلاعات دسترسی پیدا کرد.
5. 5- برای دریافت استعلام بانکی شخص می بایست در ساعات کاری به بانک مربوطه مراجعه نمود ولی شما برای مشاهده گزارش اعتباری شخص البته با تائید وی می توانید در سامانه اعتبار سنجی آیس به راحتی و با چند کلیلک و درهر ساعت از شبانه روز مراجعه نمائید .

رتبه اعتباری درسامانه اعتبارسنجی آیس عددی است بین 0 تا 900 بوده که هرچه رتبه اعتباری شخص مورد نظر به عدد 900 نزدیک تر باشد مشتری شما دارای توان اعتباری بالاتری نسبت به بازپرداخت بدهی های و اقساط خود می باشد .البته لازم به ذکر است که با توجه به نوع کسب و کار شما مشتریان هدفتان فقط دربازه رتبه اعتباری نزدیک به سبز نبوده و می بایست مشتریان با بازه های رتبه اعتباری پایین تر نیز مورد هدف شما قراربگیرد.پنل اعتبارسنجی ویژه کسب و کار فقط ابزار مناسبی جهت تصمیم گیری شما بوده و این شما هستید که می بایست با مشاهده رتبه اعتباری مشتری و توان اعتباری وی اقدام به دادن اعتبار به وی نمائید.

همواره یکی از چالش های کسب و کار ها اطلاع از خوش حسابی مشتریان و یا امتیاز اعتباری وی می باشد.درمعاملات اعتباری همواره این سئوال برای ما مطرح بوده که آیا مشتری از پس پرداخت به موقع تعهدات مالی خود برمی آید یا خیر ؟درواقع سنجش توان اعتباری مشتری یکی از دغدغه های ما بوده و سامانه اعتبارسنجی آیس ابزاری مناسب جهت دریافت نمره اعتباری مشتری می باشد.

سامانه اعتبارسنجی آیس با راه اندازی سرویس های کامل تر و ارائه خدمات ارزش افزوده دیگر در آینده نزدیک، امکان انتخاب گزینه های بیشتری برای افزایش دقت اعتبار سنجی را نیز فراهم خواهد ساخت که به صورت همزمان با خدمات اولیه قابلیت ارسال و انجام دارد.

در معاملات فی مابین اشخاص حقیقی و حقوقی "اعتبار" طرفین معامله نقش کلیدی ایفا می نماید. از این رو طرفین هر معامله همواره در جست و جوی روشی بوده که به آسانی به سوابق و رفتار مالی یکدیگر دسترسی داشته باشند و ریسک معاملات اعتباری خود را کاهش دهند. در این راستا سامانه اعتبار سنجی آیس مطابق قرارداد با شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران و با ارائه سامانه اعتبار یکپارچه سپهر (آیس) امکانی را فراهم نموده است که بر پایه تجمیع اطلاعات دریافتی، سازمان امور مالیاتی، گمرک، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری در طی 8 سال گذشته که به صورت ماهیانه به سامانه اعتبارسنجی ارسال می‌شوند و این اطلاعات به طور مرتب به روز شده و تغییرات موردنظر در اطلاعات قبلی اعمال می‌گردد، گزارش اعتباری و رتبه اعتباری‌ای ارائه می‌نماید که افراد دارای سابقه فعالیت اعتباری را قادر ‌سازد تنها با استعلام کد ملی و موبایل خود و یا طرفین معامله (البته با کسب اجازه از آن‌ها) از سوابق مالی پیشین آگاهی یابند. بنابراین متقاضیان در هر زمان و در هر مکانی با صرف زمانی بسیار اندک می‌توانند به اطلاعات موردنظر خود دسترسی داشته باشند. این اطلاعات به ویژه برای بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، لیزینگ‌ها و کارگزاری‌ها و کلیه سازمان‌ها و اشخاصی که اطلاع از وضعیت اعتباری و اعتبار سنجی از عوامل تعیین‌کننده و کلیدی تصمیمات آنان خواهد بود بسیار حائز اهمیت می‌باشد. سامانه‌های اعتبار سنجی از طریق اطلاعات مندرج در گزارشات اعتباری خود امکانات بسیاری مانند استعلام احراز هویت، استعلام بانکی چک برگشتی و استعلام وام بانکی و استعلام بانکی اقساط عقب‌افتاده را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند.

بانک‌ها در هنگام ارائه تسهیلات و تخصیص منابع مالی به متقاضیان، نیازمند حصول اطمینان از درستی مدارک هویتی و تعیین میزان خوش حسابی مشتریان حقیقی و حقوقی خود هستند. سامانه‌های اعتبار سنجی با یکپارچه‌سازی اطلاعات جمع آوری شده از حساب‌های مشتریان کلیه بانک‌های سراسر کشور امکان استعلام هویتی مشتریان را فراهم نموده‌اند بنابراین بانک‌ها از طریق اطلاعات مندرج در گزارش اعتباری مشتریان خود و با استعلام هویت می توانند از صحت اطلاعات آنان اطمینان حاصل کنند.

از جمله خدمات دیگری که سامانه‌های اعتبارسنجی در اختیار مشتریان قرار می‌دهند امکان استعلام چک برگشتی است. متقاضیان می‌توانند از طریق اطلاعات ذکر شده در گزارش‌های اعتباری از تعداد چک‌های برگشتی اطلاع یابند. صادر‌کنندگان چک پس از مشاهده اطلاعات در گزارش اعتباری خود با رفع سوء اثر چک برگشتی می‌توانند اعتبارشان را بهبود دهند.

آنچه ذهن هر وام‌دهنده‌ای را به خود مشغول می کند نگرانی در مورد نحوه بازپرداخت اقساط توسط وام‌گیرنده است. سامانه‌های اعتبار سنجی همچنین اطلاعاتی در زمینه آخرین وضعیت و جزئیات پرداخت اقساط تسهیلات‌ گیرندگان ارائه می‌دهند که به موجب آن تسهیلات گیرندگان می‌توانند با استعلام اقساط عقب‌‌افتاده از سوابق منفی خود مطلع شوند و با پرداخت به موقع اقساط به کسب اعتبار بپردازند. وام‌گیرندگان با استعلام وام بانکی می‌توانند اطلاعاتی شامل مبلغ کل تسهیلات، مبلغ کل اقساط،تعداد کل اقساط و تعداد اقساط پرداخت شده را مشاهده کنند.

سامانه‌های اعتبار سنجی بر مبنای گزارش اعتباری، رتبه اعتباری ارائه می‌دهند. رتبه اعتباری مقیاسی است که برمبنای سوابق و رفتار مالی مندرج در گزارش اعتباری و مبتنی بر مدل امتیازدهی اعتباری به هر یک از افراد دارای فعالیت اعتباری عددی نسبت می‌دهد که در سامانه آیس امتیاز اعتباری در بازه 0 و 900 تعیین می‌شود. هر چقدر نمره اعتباری به عدد 900 نزدیک‌تر باشد. میزان خوش حسابی مشتری بیشتر خواهد بود و میزان ریسک معاملات با این شخص کمتر می‌باشد. از این پس تصمیم‌گیری در مورد ریسک معاملات با اشخاص حقیقی و حقوقی بر مبنای رتبه اعتباری آن‌ها صورت خواهد گرفت. بنابراین متقاضیان می‌توانند با استعلام رتبه اعتباری از وضعیت اعتباری خود مطلع شوند و با آشنایی با عوامل بهبود رتبه اعتباری در اسرع وقت اقداماتی جهت بهبود نمره اعتباری خود انجام دهند که این اقدامات مستلزم شناسایی عوامل تعیین‌کننده بر نمره اعتباری است. بانک‌ها نیز با استعلام نمره اعتباری مشتریان خود قادر به تفکیک مشتریان خوش حساب از بد حساب خواهند بود در نتیجه منابع مالی را به صورت عادلانه در بین مشتریان توزیع خواهند کرد و از سوابق مشتریان در بانک‌ها یا شعب دیگر مطلع خواهند شد و در نتیجه سامانه‌های اعتبار سنجی موجب کاهش معوقات بانکی و بازگشت سرمایه‌های بانکی خواهند شد.

امکان استعلام بانکی سال‌ها پیش از ایجاد سامانه‌های اعتبار سنجی وجود داشته است اما استعلام بانکی توسط هر بانک به طور جداگانه انجام می شود و امکان تجمیع اطلاعات کلیه بانک‌ها وجود ندارد و شاید بتوان بزرگترین مزیت سامانه‌های اعتبارسنجی نسبت به استعلام بانکی را امکان فراهم آوردن اطلاعات به طور یکپارچه و در ابعاد وسیع دانست. در حقیقت سامانه‌های اعتبارسنجی با فراهم کردن امکان دسترسی آسان به اطلاعات کلیه بانک‌ها و با صرف کمترین زمان متقاضیان را از مراجعه حضوری به بانک‌ها و استعلام‌های بانکی جداگانه از بانک‌های متفاوت بی نیاز کرده‌اند. همچنین سامانه‌های اعتبارسنجی با یکپارچه سازی اطلاعات مشتریان از کلیه بانک‌ها و حساب‌های بانکی متفاوت امکان استعلام هویت مشتریان را فراهم کرده‌اند در حالیکه در استعلام بانکی به دلیل آنکه اطلاعات شخص فقط در بانک مورد نظر بررسی می شود اطلاعات هویتی افراد دارای ضریب اطمینان کمتری است.

امروزه نقش موثر سامانه‌های اعتبار سنجی بر همگان آشکار شده است. بانک‌ها به اهمیت و مزایای موسسات اعتبارسنجی پی برده‌اند و بر طبق گزارشات درحال حاضر 34 میلیون ایرانی دارای نمره اعتباری می‌باشند. سامانه اعتبار سنجی نیز با بهره‌گیری از راهکارهای هوشمند بر بستر وب و با ایجاد زیر ساخت مناسب، بستری همگانی را برای استفاده از خدمات خود برای هم میهنان فراهم آورده است.

در بعضی از موارد دو اصطلاح رتبه اعتباری و امتیاز اعتباری به اشتباه به جای یکدیگر به کار می‌روند. اما تفاوت آشکاری بین این دو اصطلاح وجود دارد. رتبه اعتباری و نمره اعتباری هر دو بیانگر اعتبار کسب‌و‌کارها و افراد هستند اما رتبه اعتباری به صورت حروف انگلیسی نمایش داده می‌شود در حالیکه نمره اعتباری یا امتیاز اعتباری را به صورت عدد نمایش می‌دهند. رتبه اعتباری و امتیاز اعتباری هر دو به منظور نمایش احتمال بازپرداخت بدهی‌ها و اقساط مشتری طراحی شده‌اند.

نمره اعتباری هر شخص عددی بر مبنای اطلاعات ذکر شده در گزارش اعتباری است که به ویژه در هنگام اخذ وام مسکن و یا سایر وام‌ها و خرید قسطی کالاها مانند خودرو بسیار حائز اهمیت می‌باشد. نمره اعتباری یا امتیاز اعتباری عددی ما بین 0 و 900 تعیین می‌شود که امتیاز اعتباری ما بین 0 تا 459 ریسک خیلی بالا، امتیاز ما بین 460 تا 519 ریسک بالا، 520 تا 579 ریسک متوسط، 580 تا 639 ریسک پایین و 640 تا 900 ریسک خیلی پایین تعبیر و در نظر گرفته می‌شود.

رتبه اعتباری بر مبنای گزارش اعتباری، مشتریان را براساس رفتار اعتباری آن‌ها به گروه‌هایی شامل (E3، E2، E1، D3، D2، D1، C3، C2، C1، B3، B2، B1،A3، A2، A1) طبقه‌بندی می‌کند که هر طبقه مشتریانی را با رفتار مالی یکسان در بر می‌گیرد. براساس این طبقات ریسک اعتباری هر یک از مشتریان حقیقی و حقوقی و احتمال بازپرداخت اقساط و بدهی‌ها توسط آن‌ها تعیین می‌شود. برای مثال مشتریانی که در طبقه A3، A2، A1 قرار می‌گیرند ریسک اعتباری بسیار پایینی دارند و در زمره مشتریان خوش حساب قرار می‌گیرند. اتکا به این مشتریان در معاملات بسیار آسان و احتمال بازپرداخت اقساط وام و تسهیلات توسط آن‌ها بسیار زیاد است و همچنین مشتریانی که در طبقه E3، E2، E1 قرار دارند ریسک اعتباری بسیار بالایی دارند و معاملات و انعقاد قرارداد با این افراد توصیه نمی‌شود. بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، لیزینگ‌ها و کلیه سازمان‌ها و ارگان‌هایی که برای اتخاذ تصمیمات خود نیازمند اطلاعات دقیق و جامع هستند با برخورداری از رتبه اعتباری و گزارش اعتباری از منفعت بسیاری بهره‌مند خواهند شد.

هر شخص حقیقی و حقوقی پس از مشاهده رتبه اعتباری، نمره اعتباری و گزارش اعتباری خود با شناسایی عوامل کاهش‌دهنده اعتبار و اصلاح وضعیت‌های منفی خود مانند سابقه چک برگشتی، بدهی مالیاتی، بدهی گمرکی و با مشاهده وضعیت منفی قراردادهای خود و اطلاع از بدهی‌های سر رسید شده پرداخت تشده و پرداخت به موقع اقساط می‌تواند اقدامات لازم را جهت ارتقای وضعیت اعتباری خود انجام دهد. وام‌دهندگان و سایر کسب‌و‌کارهای متقاضی نیز می‌توانند با کسب اجازه از فرد موردنظر خود تنها با مشاهده رتبه اعتباری و امتیاز اعتباری او از وضعیت اعتباری مطلع شوند و تصمیمات خود را با دقت بیشتری اتخاذ نمایند.

نمره اعتباری و رتبه اعتباری بر مبنای اطلاعات جمع آوری شده از 105 موسسه عضو سامانه اعتبارسنجی شامل 28 بانک، 28 بانک، 28 صندوق، 25 لیزینگ، 14 سازمان‌و شرکت، 5 موسسه مالی و اعتباری، 3 شرکت بیمه و 2 شرکت کارگزاری بر اساس مدل امتیازدهی اعتباری ملی که توسط شرکت رتبه‌بندی اعتباری ایران طراحی شده تعیین می‌شوند و توسط سامانه‌های اعتبار سنجی مانند سامانه اعتباری یکپارچه سپهر (آیس) در اختیار هم میهنان عزیز قرار می‌گیرد.

امتیازهای اعتباری درست همانند نمرات دانشگاه و مدرسه هستند همان طور که دانش آموزان و دانشجویان براساس معدل خود در پایان هر ترم تحصیلی طبقه‌بندی می‌شوند و از نتایج اعمال و تلاش‌های خود در طول یک ترم مطلع می‌شوند به افراد دارای سوابق و فعالیت مالی نیز بر اساس عملکرد و رفتار مالی‌شان عددی تخصیص داده می‌شود که دورنمایی از رفتار مالی احتمالی فرد درآینده و تمایل به بازپرداخت اقساط توسط وی را نشان می‌دهد. اما مانند عکس که مقطعی از زندگی یک شخص را نشان می‌دهد و نمی‌توان تنها براساس یک عکس در مورد باقی زندگی وی اظهار نظر کرد و فقط در صورت مشاهده مجموعه‌ای از عکس‌های او می‌توان به نظری جامع در مورد او دست یافت گزارش اعتباری هم حالتی مشابه دارد هر قسمت از گزارش جزئی از آن محسوب می‌شود و به تنهایی براساس آن نمی‌توان تصمیمی اتخاذ کرد اما همه قسمت‌های گزارش در مجموع و در کنار هم وضعیت رتبه بندی اعتباری شخص را نشان می‌دهند و می‌توان بر اساس آن در مورد فرد متقاضی اظهارنظر کرد و تصمیمات را به درستی اتخاذ نمود. استعلام بانکی هم مانند گزارش اعتباری می‌باشد اما استعلام بانکی مانند یک عکس اطلاعات پراکنده و مقطعی و جزئی و تنها براساس اطلاعات موجود در یک بانک خاص را ارائه می‌دهد. اما گزارش اعتباری حکم همان آلبوم عکسی را دارد که اطلاعات را به صورت جامع و یکپارچه در اختیار متقاضی خود قرار می‌دهد و علاوه بر آن بر اساس هر گزارش اعتباری، رتبه اعتباری و نمره اعتباری‌ای تعیین می‌شود که از مزیت‌های گزارش اعتباری نسبت به استعلام بانکی است. گزارش اعتباری، استعلام آنلاین بانکی جامع محسوب میشود چرا که بر مبنای اطلاعات بانکی جمیع بانک‌ها و موسسات اعتباری مالی وشرکت‌های بیمه و لیزینگ‌ها ارائه ‌می‌شود و به طور کامل وضعیت اعتباری شخص را براساس بازپرداخت وام‌ها و تسهیلات و تعهدات مستقیم و غیر مستقیم وی ترسیم می‌نماید. سیستم به روز رسانی رتبه بندی اعتباری بسیار ساده است. اعتباردهندگان اطلاعات خود را به صورت ماهیانه به سامانه‌های اعتبارسنجی ارسال می‌نمایند. اما هر یک از اعتباردهندگان در روزهای متفاوتی از ماه اطلاعات به روز شده خود را ارسال می‌نمایند. برای مثال اعتباردهنده الف ممکن است در ابتدای هر ماه اطلاعات به روز شده خود را ارسال کند در حالیکه اعتباردهنده ب در اواسط هر ماه اطلاعات خود را ارسال می‌نماید. بنابراین بسیار مهم است که استعلام گزارش اعتباری به صورت دوره‌ای صورت گیرد. امروزه با استعلام آنلاین بانکی وام‌دهندگان می‌توانند درخواست‌های وام را فورا تایید یا رد کنند. به علاوه، نمره اعتباری فاقد هر گونه قضاوت انسانی است و از عامل‌هایی مانند نژاد، مذهب، وضعیت تاهل یا جنسیت تاثیر نمی‌پذیرد. نمره اعتباری دائما براساس رقتارهای مالی شخص در حال تغییر است.