سامانه اعتبار سنجی آیس/ رتبه اعتباری, گزارش اعتباری

در پنل اعتبارسنجی ویژه کسب و کارهای آِیس که متقاضی می تواند یک شخص حقیقی و یا حقوقی باشد و از طریق شرکت اعتبار سنجی آیس و با تمایل فرد حقیقی و یا شرکت حقوقی دیگر، نسبت به دریافت رتبه اعتباری دیگران اقدام نماید. در این سامانه اعتبار سنجی نیز تایید ارسال رتبه اعتباری هر فرد و یا شرکت از طریق ارسال کد مخصوص اخذ تائید به صاحب رتبه اعتباری انجام پذیرفته و بدون رضایت او این عملیات میسر نخواهد بود.

همچنین سامانه اعتبارسنجی آیس با ایجاد پنل ویژه کسب و کارو مشاغل، برای متقاضیان با میزان درخواست مکرر و ارائه شناسه و رمز اختصاصی، این امکان را برای آن ها ایجاد کرده که به صورت مستقیم رتبه اعتباری فرد و یا شرکت اعتبارسنجی شده را پس از دریافت تائیدیه فرد مورد نظر دریافت نمایند.

همچنین در این سامانه اعتبارسنجی قابلیت پرداخت هزینه اعتبارسنجی که مصوبه بانک مرکزی را دارا می باشد، می تواند به عهده متقاضی و به تفکیک را داشته باشد.

متقاضی می تواند به راحتی به منوی پنل ویژه کسب و کارهای آیس در بالای همین صفحه مراجعه نموده و با آپلود کردن مدارک لازم پنل ویژه کسب و کارهای سامانه اعتبارسنجی آیس را دریافت نماید.

متقاضی این پنل بیشتر سازمان ها و کسب و کارهایی هستند که با مشتریان اعتباری سروکاردارند .مثلا یک سایت اینترنتی که به کار فروش اقساطی مشغول هست نیاز به اعتبارسنجی مشتریان خود دارد و یا یک نمایندگی بیمه که برای فروش بیمه نامه های اقساطی نیاز به دریافت رتبه اعتباری مشتری دارد.و یا یک نمایشگاه اتومبیل که برای فروش خوردو ودریافت چک از مشتری نیازمند به اعتبارسنجی طرف مورد معامله می باشد و در کل هر کسب و کاری که بدنبال اعتبارسنجی مشتریان خود هست به نوعی برای دریافت گزارش اعتباری مشتری خود می تواند از این سامانه اعتبارسنجی استفاده نماید .

کلیه موسسات اعتباری و لیزینگ ها می توانند جهت اعتبارسنجی مشتریان اعتباری خود از این پنل اعتبارسنجی ویژه کسب و کارها استفاده نمایند.با دریافت گزارش اعتباری مشتری شما می توانید توان اعتباری و یا گزارش اطلاعات اعتباری مشتری خود را مشاهده نموده و تصمیم بگیرید که چه میزان به مشتری خود اعتباردهید.

می توان گفت گزارش اعتباری به نوعی همان استعلام بانکی آنلاین می باشد .البته شایان ذکراست که گزارش اعتباری با استعلام بانکی تفاوتهایی نیز دارد که به موارد زیر می توان اشاره نمود :
1. 1- در گزارش اعتباری ، گردش مالی شخص ذکر نشده است اما شما با استعلام بانکی می توانید از گردش مالی شخص تا حدودی آگاه شوید .
2. 2- دراستعلام بانکی فقط اطلاعات مالی شخص در آن بانک را می توان بررسی نمود اما در گزارش اعتباری که سامانه اعتبار سنجی آیس ارائه می دهد می توان به رفتار مالی شخص در 105 بانک و موسسه اعتباری و حتی لیزینگ ها دسترسی پیدا نمود.
3. 3- در استعلام بانکی شخص بدهی های مالیاتی وی ذکر نشده است ولی در گزارش اعتباری وی می توان از بدهی مالیاتی بالای صد میلیون تومان وی آگاه شد .
4. 4- در گزارش اعتباری شخص اطلاعات هویتی شخص شامل آدرس ، موبایل ، کد ملی و تلفنهای وی که در همه بانکها ثبت شده است امکان مشاهده هست ولی دراستعلام بانکی بندرت می توان به این اطلاعات دسترسی پیدا کرد.
5. 5- برای دریافت استعلام بانکی شخص می بایست در ساعات کاری به بانک مربوطه مراجعه نمود ولی شما برای مشاهده گزارش اعتباری شخص البته با تائید وی می توانید در سامانه اعتبار سنجی آیس به راحتی و با چند کلیلک و درهر ساعت از شبانه روز مراجعه نمائید .

رتبه اعتباری درسامانه اعتبارسنجی آیس عددی است بین 0 تا 900 بوده که هرچه رتبه اعتباری شخص مورد نظر به عدد 900 نزدیک تر باشد مشتری شما دارای توان اعتباری بالاتری نسبت به بازپرداخت بدهی های و اقساط خود می باشد .البته لازم به ذکر است که با توجه به نوع کسب و کار شما مشتریان هدفتان فقط دربازه رتبه اعتباری نزدیک به سبز نبوده و می بایست مشتریان با بازه های رتبه اعتباری پایین تر نیز مورد هدف شما قراربگیرد.پنل اعتبارسنجی ویژه کسب و کار فقط ابزار مناسبی جهت تصمیم گیری شما بوده و این شما هستید که می بایست با مشاهده رتبه اعتباری مشتری و توان اعتباری وی اقدام به دادن اعتبار به وی نمائید.

همواره یکی از چالش های کسب و کار ها اطلاع از خوش حسابی مشتریان و یا امتیاز اعتباری وی می باشد.درمعاملات اعتباری همواره این سئوال برای ما مطرح بوده که آیا مشتری از پس پرداخت به موقع تعهدات مالی خود برمی آید یا خیر ؟درواقع سنجش توان اعتباری مشتری یکی از دغدغه های ما بوده و سامانه اعتبارسنجی آیس ابزاری مناسب جهت دریافت نمره اعتباری مشتری می باشد.

سامانه اعتبارسنجی آیس با راه اندازی سرویس های کامل تر و ارائه خدمات ارزش افزوده دیگر در آینده نزدیک، امکان انتخاب گزینه های بیشتری برای افزایش دقت اعتبار سنجی را نیز فراهم خواهد ساخت که به صورت همزمان با خدمات اولیه قابلیت ارسال و انجام دارد.

در معاملات مابین اشخاص حقیقی و حقوقی "اعتبار" طرفین معامله نقش کلیدی ایفا می نماید. از این رو طرفین هر معامله همواره در جست و جوی روشی بوده که به آسانی به سوابق و رفتار مالی یکدیگر دسترسی داشته باشند و ریسک معاملات اعتباری خود را کاهش دهند. در این راستا سامانه اعتبار سنجی آیس مطابق قرارداد با شرکت مشاوره رتبه بندی اعتباری ایران و با ارائه سامانه اعتبار یکپارچه سپهر (آیس) امکانی را فراهم نموده است که بر پایه تجمیع اطلاعات دریافتی از بانک مرکزی، سازمان امور مالیاتی، گمرک، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری در طی 8 سال گذشته که به صورت ماهیانه به سامانه اعتبارسنجی ارسال می‌شوند و این اطلاعات به طور مرتب به روز شده و تغییرات موردنظر در اطلاعات قبلی اعمال می‌گردد، گزارش اعتباری و رتبه اعتباری‌ای ارائه می‌نماید که افراد دارای سابقه فعالیت اعتباری را قادر ‌سازد تنها با استعلام کد ملی و موبایل خود و یا طرفین معامله (البته با کسب اجازه از آن‌ها) از سوابق مالی پیشین آگاهی یابند. بنابراین متقاضیان در هر زمان و در هر مکانی با صرف زمانی بسیار اندک می‌توانند به اطلاعات موردنظر خود دسترسی داشته باشند. این اطلاعات به ویژه برای بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، لیزینگ‌ها و کارگزاری‌ها و کلیه سازمان‌ها و اشخاصی که اطلاع از وضعیت اعتباری و اعتبار سنجی از عوامل تعیین‌کننده و کلیدی تصمیمات آنان خواهد بود بسیار حائز اهمیت می‌باشد. سامانه‌های اعتبار سنجی از طریق اطلاعات مندرج در گزارشات اعتباری خود امکانات بسیاری مانند استعلام احراز هویت، استعلام بانکی چک برگشتی و استعلام وام بانکی و استعلام بانکی اقساط عقب‌افتاده را در اختیار متقاضیان قرار می‌دهند.

بانک‌ها در هنگام ارائه تسهیلات و تخصیص منابع مالی به متقاضیان، نیازمند حصول اطمینان از درستی مدارک هویتی و تعیین میزان خوش حسابی مشتریان حقیقی و حقوقی خود هستند. سامانه‌های اعتبار سنجی با یکپارچه‌سازی اطلاعات جمع آوری شده از حساب‌های مشتریان کلیه بانک‌های سراسر کشور امکان استعلام هویتی مشتریان را فراهم نموده‌اند بنابراین بانک‌ها از طریق اطلاعات مندرج در گزارش اعتباری مشتریان خود و با استعلام هویت می توانند از صحت اطلاعات آنان اطمینان حاصل کنند.

از جمله خدمات دیگری که سامانه‌های اعتبارسنجی در اختیار مشتریان قرار می‌دهند امکان استعلام چک برگشتی است. متقاضیان می‌توانند از طریق اطلاعات ذکر شده در گزارش‌های اعتباری از تعداد چک‌های برگشتی اطلاع یابند. صادر‌کنندگان چک پس از مشاهده اطلاعات در گزارش اعتباری خود با رفع سوء اثر چک برگشتی می‌توانند اعتبارشان را بهبود دهند.

آنچه ذهن هر وام‌دهنده‌ای را به خود مشغول می کند نگرانی در مورد نحوه بازپرداخت اقساط توسط وام‌گیرنده است. سامانه‌های اعتبار سنجی همچنین اطلاعاتی در زمینه آخرین وضعیت و جزئیات پرداخت اقساط تسهیلات‌ گیرندگان ارائه می‌دهند که به موجب آن تسهیلات گیرندگان می‌توانند با استعلام اقساط عقب‌‌افتاده از سوابق منفی خود مطلع شوند و با پرداخت به موقع اقساط به کسب اعتبار بپردازند. وام‌گیرندگان با استعلام وام بانکی می‌توانند اطلاعاتی شامل مبلغ کل تسهیلات، مبلغ کل اقساط،تعداد کل اقساط و تعداد اقساط پرداخت شده را مشاهده کنند.

سامانه‌های اعتبار سنجی بر مبنای گزارش اعتباری، رتبه اعتباری ارائه می‌دهند. رتبه اعتباری مقیاسی است که برمبنای سوابق و رفتار مالی مندرج در گزارش اعتباری و مبتنی بر مدل امتیازدهی اعتباری به هر یک از افراد دارای فعالیت اعتباری عددی نسبت می‌دهد که در سامانه آیس امتیاز اعتباری در بازه 0 و 900 تعیین می‌شود. هر چقدر نمره اعتباری به عدد 900 نزدیک‌تر باشد. میزان خوش حسابی مشتری بیشتر خواهد بود و میزان ریسک معاملات با این شخص کمتر می‌باشد. از این پس تصمیم‌گیری در مورد ریسک معاملات با اشخاص حقیقی و حقوقی بر مبنای رتبه اعتباری آن‌ها صورت خواهد گرفت. بنابراین متقاضیان می‌توانند با استعلام رتبه اعتباری از وضعیت اعتباری خود مطلع شوند و با آشنایی با عوامل بهبود رتبه اعتباری در اسرع وقت اقداماتی جهت بهبود نمره اعتباری خود انجام دهند که این اقدامات مستلزم شناسایی عوامل تعیین‌کننده بر نمره اعتباری است. بانک‌ها نیز با استعلام نمره اعتباری مشتریان خود قادر به تفکیک مشتریان خوش حساب از بد حساب خواهند بود در نتیجه منابع مالی را به صورت عادلانه در بین مشتریان توزیع خواهند کرد و از سوابق مشتریان در بانک‌ها یا شعب دیگر مطلع خواهند شد و در نتیجه سامانه‌های اعتبار سنجی موجب کاهش معوقات بانکی و بازگشت سرمایه‌های بانکی خواهند شد.

امکان استعلام بانکی سال‌ها پیش از ایجاد سامانه‌های اعتبار سنجی وجود داشته است اما استعلام بانکی توسط هر بانک به طور جداگانه انجام می شود و امکان تجمیع اطلاعات کلیه بانک‌ها وجود ندارد و شاید بتوان بزرگترین مزیت سامانه‌های اعتبارسنجی نسبت به استعلام بانکی را امکان فراهم آوردن اطلاعات به طور یکپارچه و در ابعاد وسیع دانست. در حقیقت سامانه‌های اعتبارسنجی با فراهم کردن امکان دسترسی آسان به اطلاعات کلیه بانک‌ها و با صرف کمترین زمان متقاضیان را از مراجعه حضوری به بانک‌ها و استعلام‌های بانکی جداگانه از بانک‌های متفاوت بی نیاز کرده‌اند. همچنین سامانه‌های اعتبارسنجی با یکپارچه سازی اطلاعات مشتریان از کلیه بانک‌ها و حساب‌های بانکی متفاوت امکان استعلام هویت مشتریان را فراهم کرده‌اند در حالیکه در استعلام بانکی به دلیل آنکه اطلاعات شخص فقط در بانک مورد نظر بررسی می شود اطلاعات هویتی افراد دارای ضریب اطمینان کمتری است.

امروزه نقش موثر سامانه‌های اعتبار سنجی بر همگان آشکار شده است. بانک‌ها به اهمیت و مزایای موسسات اعتبارسنجی پی برده‌اند و بر طبق گزارشات درحال حاضر 34 میلیون ایرانی دارای نمره اعتباری می‌باشند. سامانه اعتبار سنجی نیز با بهره‌گیری از راهکارهای هوشمند بر بستر وب و با ایجاد زیر ساخت مناسب، بستری همگانی را برای استفاده از خدمات خود برای هم میهنان فراهم آورده است.

یکی از اقتصاد دانان به نام دنیل کلین اظهار کرده است که: " موسسات اعتبار سنجی استانداردترین و گسترده ترین سیستم اعتباربخشی هستند که بشر تا به حال شناخته است" موسسات اعتبار سنجی در دهه‌های اخیر در سراسر دنیا توسعه یافته‌اند تا هزینه‌های ارزیابی ریسک تسهیلات‌گیرندگان را کاهش دهند. سیستم‌های گزارش‌دهی اعتباری با تسهیل فرآیند دسترسی به منابع مالی فعالیت‌های اقتصادی را افزایش می‌دهند. موسسات اعتبارسنجی موجب شده‌اند که علاقه به حفظ شهرت، وام‌گیرندگان را به سمت بهبود رفتارهای مالی سوق ‌دهد و آن‌ها را به بازپرداخت اقساط وام‌های خود و نیز نداشتن چک برگشتی تشویق کند و همچنین امکان پیش‌بینی دقیق احتمال بازپرداخت را فراهم می‌آورد. اشخاصی که کالای قسطی خریداری می کنند همواره نگران به موقع پرداخت کردن اقساط خود می باشند تا در رتبه اعتباری آنها خدشه ای وارد نگردد.یا حتی کسبه ای که با چک خرید و فروش می کنند مواظب چکهای برگشتی خود می باشند .هر شرکت پخش کالا می توانند از گزارش اعتباری مدیران فروشگاهها طرف قرارداد خود جهت اعتبار سنجی استفاده نمایند. در سیستمهای اعتبار سنجی احراز هویت اشخاص براساس موبایل و کد ملی صورت گرفته و به وام دهنده کمک می کند تا مشتری خود را احراز هویت نماید. احراز هویت ابتدایی ترین اما مهمترین پارامتر در اعتبار سنجی اشخاص می باشد. در ایران سامانه صیاد نیز جهت استعلام چک برگشتی راه اندازی شده است اما سامانه اعتبار سنجی آیس گزارش بهتر و کامل تری را دراختیار اعتبار دهنده قرارمی دهد . سامانه صیادی فقط و فقط گزارش وضعیت چکهای برگشتی شخص را ارائه می دهد اما سامانه اعتبار سنجی آیس گزارش چک برگشتی در شبکه بانکی ، گزارش وضعیت وام ها واقساط تسهیلات دریافتی اعتبارگیرنده و نیز ضمانتهایی که شخص انجام داده است و بدهی مالیاتی بالای صد میلیون تومان را ارائه می دهد .

مشخصه‌های سامانه‌های اعتبار سنجی شامل موارد زیر است:
1. 1- توزیع داده‌های مثبت و منفی به کاربران نهایی
2. 2- ارائه داده‌هایی از وام‌دهندگان متفاوت مانند بانک‌ها، خرده‌فروشان، اعتباردهندگان تجاری
3. 3- ارائه داده‌هایی از هشت سال گذشته وام گیرندگان
4. 4- جمع آوری داده از منابع متفاوت برای افزایش ارزش اطلاعات
5. 5- رعایت استانداردهای امنیتی و در نظر گرفتن انواع کانال‌های ارتباطی
6. 6- مطابقت با استانداردهای جهانی سامانه اعتبار سنجی
7. 7- قابلیت برقراری ارتباط با سایر پایگاه داده‌های موجود
8. 8- برخورداری از نظرات و خواسته‌های نظام بانکی به منظور طراحی سامانه‌ اعتبارسنجی متناسب با شرایط بومی کشور

بر مبنای گزارش اعتباری به هر فرد رتبه اعتباری، امتیاز اعتباری و توصیف اعتباری نسبت داده می شود.

رتبه اعتباری یا طبقه ریسک شخص که شامل (E3، E2، E1، D3، D2، D1، C3، C2، C1، B3، B2، B1،A3، A2، A1) است.

امتیاز اعتباری یا نمره اعتباری ( عددی ما بین 0 تا 900 است که هر چقدر به عدد 900 نزدیک تر باشد فرد دارای ریسک اعتیاری کمتری است).

توصیف اعتباری که شامل ( ریسک خیلی کم، ریسک کم، ریسک متوسط، ریسک زیاد و ریسک خیلی زیاد) است.

بنابراین سامانه‌های اعتبارسنجی امکان ارزیابی دقیق رفتار و سوابق مالی مشتریان بانکی را فراهم آورده‌اند و اشخاص با برخورداری از گزارش اعتباری و رتبه اعتباری خود یا شخص طرف قرارداد خود می‌توانند با اطمینان و آرامش خاطر معاملات خود را انجام دهند و با انجام اقدامات لازم و به موقع رتبه اعتباری خود را در نظام بانکی کشور بهبود دهند.