یک شرکت اعتبارسنجی برای ارائه تسهیلات متناسب به هر مشتری اقدام به خوشه بندی اعتباری آنها میکند. این شرکتها برای اعتبارسنجی مشتریان خود به دسترسی به اطلاعات و دادههای مالی آنها از طریق استعلام از بانک مرکزی نیاز دارند. وام و تسهیلات اعطا کردن به مشتریان همواره در ذات خود با ریسک همراه است. بانکها برای کاهش و مدیریت ریسک اعتباری از خدمات اعتبارسنجی مشتریان توسط یک آژانس و شرکت اعتبارسنجی استفاده میکنند. برای انجام این کار، بانکها همواره به مدلهای آماری (به ویژه مدلهای امتیاز دهی) برای اعتبارسنجی مشتریان بانکی توسط آژانسها و شرکتهای اعتبارسنجی اعتماد میکردند، اما امروزه با کمک الگوریتمهای Machine Learning، که آن هم توسط آژانسهای اعتبارسنجی انجام میشود، برای خوشه بندی اعتباری مشتریان و پیش بینی اینکه آنها در آینده بازپرداخت وام و تسهیلات را انجام میدهند که بسیار قابل اطمینانتر است؛ تا ریسک اعتباری خود را مدیریت کنند. اولین مرحله وارد کردن دادههای مالی و اعتباری به الگوریتم خاص و جدید در ارزیابی سابقه مالی و اعتباری مشتریان است تا ویژگی افرادی که بدهی را بازپرداخت میکنند و کسانی که نمیکنند، مشخص شود. سپس، هنگامی که مشتری جدید به بانک مراجعه میکند، الگوریتم او را ارزیابی میکند و اعلام میکند که احتمال بازپرداخت بدهی در او به چه میزان وجود دارد.
در ابتدا شرکت اعتبارسنجی برای خوشه بندی اعتباری از سامانه اعتبارسنجی طراحی شده متناسب با هر وضعیت مالی و اعتباری مشتری استفاده میکند. پس از آن، یک تیم خبره از افراد مجرب اطلاعات و دادههایی چون سابقه حساب و اعتبار، سیاستهای مالی و بانکی و وضعیت بدهی و سابقه تعداد چک برگشتی از طریق استعلام از بانک مرکزی به دست میآورد. با توجه به اطلاعات جمع آوری شده و عملکرد ارزیابی، ارائه گزارش توسط تیم خبره به کمیته رتبه بندی انجام میشود، در آن صادرکننده مجاز به شرکت و دخالت نیست. تصمیم انتشار رتبه افراد با موافقت متقاضی گرفته میشود و اگر او با نتیجه موافق نباشد، فرصتی برای اعتراض داده میشود. صادرکننده موظف است اطلاعات مادی را ارائه دهد تا نسبت به تصمیم تجدید نظر شود. این درخواست توسط کمیته بررسی میشود، اما این هیچ تغییری در رتبه بندیها ایجاد نمیکند.
اعتبارسنجی مشتریان
رتبه بندی اعتباری را میتوان به عنوان ارزیابی توانایی وام و تسهیلات گیرنده برای انجام تعهدات مالی خود تعریف کرد. این محاسبه ارزش اعتبار یک فرد، نهاد یا ابزار تجاری، با در نظر گرفتن عوامل مختلف، بیانگر توانایی و تمایل، برای پرداخت تعهدات مالی به موقع است. در یک شرکت اعتبار سنجی برای اعتبارسنجی مشتریان از ابزارهای ویژه با توجه به ریسک اعتباری و توانایی وام گیرنده در انجام تعهدات بدهی، طبق شرایط توافق نامه استفاده میشود.
به عبارت سادهتر، رتبه بندی اعتباری بیانگر اظهار نظر در مورد میزان بدهی، بر اساس ارزیابی ریسک اعتباری، توسط آژانس و شرکت اعتبارسنجی و رتبه بندی اعتباری در یک تاریخ خاص است، که نشان دهنده احتمال وصول بدهی به علاوه بهره است که توسط وام و تسهیلات گیرنده به موقع برآورده میشود. سه عامل وجود دارد که باید در ارزیابی خطر به طور پیش فرض و رتبه بندی کیفیت مورد توجه قرار گیرد، آنها عبارتند از:
وام و تسهیلات گیرندگان توانایی باز پرداخت وام را دارند.
قدرت ادعای وام و تسهیلات دهنده در مورد این مسئله.
وضعیت اقتصادی وام و تسهیلات گیرنده.
منابع: towardsdatascience businessjargons